H αγάπη δεν πρέπει να πληγώνει: η Scary Spice για την ενδοοικογενειακή βία

Η Mel B, κατά κόσμον Μέλανι Τζανίν Μπράουν κάποτε ήταν ατρόμητη. Στα χρόνια της ως Scary Spice η Mel B έμοιαζε να μη φοβάται τίποτα και κανέναν. Μέχρι τη στιγμή που τα φώτα έφυγαν από το πρόσωπο της και η ίδια έγινε θύμα ενός γάμου που την μάτωσε.

Η Μπράουν παντρεύτηκε τον παραγωγό Στέφεν Μπελαφόντε, έναν σύντροφο που μετά από μια “δεκαετία τρόμου” δίπλα του αποφάσισε να πετάξει από τη ζωή της για να καταφέρει να αναπνεύσει ελεύθερη. Το δράμα της ίδιας έγινε πρωτοσέλιδα σε tabloid, η Μπράουν αποδεσμεύθηκε από την τοξική σχέση, ο πόλεμος με τον πρώην σύζυγο της συνεχίζει χωρίς έλεος και η ίδια αφοσιώνει την επιδραστικότητα του ονόματος της για να ρίξει φως στο ανομολόγητο έγκλημα της ενδοοικογενειακής βίας.

Συμμετέχοντας στο μουσικό φιλμ μικρού μήκους του Fabio D’Andrea, Love Should Not Hurt (Η αγάπη δεν πρέπει να πληγώνει) η Μπράουν δίνει virality και θέαση σε μια εκστρατεία κατά  της κακοποίησης γυναικών από την οργάνωση Women’s Aids.

Στο ωμό, σκληρό, σχεδόν επώδυνο video η Μπράουν κακοποιείται σωματικά και λεκτικά προτού, επιτέλους, δραπετεύσει.

Η ίδια μπορούσε να υποδυθεί με ενοχλητική άνεση το ρόλο της κακοποιημένης γυναίκας. Άλλωστε όπως έχει πει η ίδια πολλάκις, ο δεκαετής γάμος της με τον Μπελαφόντε ήταν εξίσου φρικιαστικός, ή μάλλον, σίγουρα περισσότερο.

Η Μπράουν παντρεύτηκε το 2007, εφτά χρόνια μετά το τέλος του πιο επιτυχημένου βρετανικού girl group που υπήρξε ποτέ, τις Spice Girls και κατάφερε να σπάσει το κελί της γεμάτη μώλωπες ζωής της δέκα χρόνια μετά. Τότε η Μπράουν αναζήτησε υποστήριξη και βοήθεια σε καταφύγιο κακοποιημένων γυναικών και μέχρι σήμερα παλεύει να αφήσει τον εφιάλτη πίσω της.

Το video είναι ενοχλητικό, ο πρώην σύζυγος δηλώνει ότι η εμφάνιση της στην καμπάνια “τραυματίζει” την κόρη τους και η Μπράουν μιλάει πλέον ανοιχτά στα πιο έγκριτα media για την αλήθεια πίσω από τις κλειστές πόρτες, όπως ακριβώς έχει κάνει και το 2018 στην αυτοβιογραφία της Brutally Honest όπου και εξιστόρησε ιστορίες καθημερινού μίσους – ο παραγωγός πρώην σύντροφος της την κακοποιούσε σωματικά, σεξουαλικά, λεκτικά ενώ την εκβίαζε και οικονομικά. Πριν το 2018 όμως η ίδια είχε υποστηρίξει με χαμόγελα και πόζες ένα ψέμα για να μην πονάει.

“Ήταν χρεός μου να λέω ψέματα” είπε στη Guardian. “Στο μυαλό μου δεν υπήρχε σενάριο διεξόδου. Ζεις έναν εφιάλτη και μετά λες στον κόσμο εκεί έξω ότι όλα είναι μια χαρά. Γιατί ντρέπεσαι, γιατί έχεις ενοχές, γιατί ανησυχείς ότι θα σε βγάλουν όλοι τρελή, ότι δεν θα σε πιστέψει κανείς.”

Στη συνέντευξη της η Μπράουν εξομολογήθηκε ότι υπήρξαν φορές που φοβήθηκε ότι ο Μπελαφόντε θα τη σκότωνε. Αν δεν είχε προλάβει η ίδια να βάλει τέλος στη ζωή της.

Το video που έχει επενδύσει μουσικά αλλά και σκηνοθετήσει ο Fabio D’Andrea, κλείνει με μια ενοχλητική αλήθεια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΠΟΥ, μία στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως έχει υποστεί κάποια μορφή βίας, σωματική ή σεξουαλική, τουλάχιστον μια φορά κατά τη διάρκεια της ζωής της, ποσοστό που παραμένει ίδιο κατά τη τελευταία δεκαετία.

Όπως αναφέρει το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας (European Anti-Violence Network) η βία ξεκινάει νωρίς. Μία στις τέσσερις  γυναίκες (ηλικίας 15-24) που έχουν συντροφική σχέση, έχουν υποστεί βία από το σύντροφό τους πριν την ηλικία των 20.

Η συντροφική βία είναι η πιο συχνή μορφή κακοποίησης των γυναικών παγκοσμίως (641 εκ. γυναίκες έχουν υποστεί συντροφική βία).

Επίσης, 6% των γυναικών παγκοσμίως αναφέρουν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση από άτομο που δεν ήταν σύντροφος.

Ωστόσο, τα πραγματικά νούμερα είναι μεγαλύτερα καθώς η βία δεν αναφέρεται και δεν καταγγέλλεται πάντα. Τα δεδομένα για τις γυναικοκτονίες είναι επίσης ανησυχητικά, καθώς παγκοσμίως εκτιμάται ότι 137 γυναίκες δολοφονούνται την ημέρα από άνδρα δράστη: από τις 87,000 γυναίκες που δολοφονήθηκαν από πρόθεση το 2017, πάνω από τις μισές (50,000) δολοφονήθηκαν από σύντροφο ή μέλος της οικογένειας.

Το έγκλημα στην Ελλάδα

Τα περιστατικά βίας στην Ελλάδα μέσα στην οικογένεια έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και εκτοξευθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ο εγκλεισμός και η κοινωνική αποστασιοποίηση έχουν δημιουργήσει αδιέξοδα για τα θύματα αλλά και τους θύτες.
Σύμφωνα με τους ειδικούς πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις η βία δεν γεννήθηκε λόγω των περιορισμών που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ούτε ξαφνικά κάποιοι άνθρωποι έγιναν βίαιοι. Με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο τα βίαια ένστικτα προϋπήρχαν, ίσως δεν είχαν εκδηλωθεί ακόμα ή είχαν εκδηλωθεί μέχρι κάποιο βαθμό.

Η πιο κοινή μορφή βίας είναι η σωματική βία που στις περισσότερες περιπτώσεις ασκείται μεταξύ συντρόφων. Ωστόσο, παρατηρείται αύξηση της άσκησης βίας και προς ηλικιωμένους από μέλη της οικογένειας τους. Όπως στην περίπτωση της 75χρονης στο Βύρωνα που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου.

“Η πανδημία έχει ενισχύσει τη βία συνολικά. Ο περιορισμός ζωτικών αναγκών, όπως η ελευθερία κίνησης και συνάθροισης, ο εγκλεισμός και το αίσθημα εγκλωβισμού, όλη αυτή η συμπιεσμένη ενέργεια μπορεί να μετατραπεί σε βία” είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η κλινική ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Άννα Κανδαράκη.

Τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας έχουν αυξηθεί κατά ένα τρίτο σε κάποιες χώρες της Ε.Ε. μετά την επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας.

Μόλις πριν λίγους μήνες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από τα κράτη μέλη να παρέχουν στα θύματα ευέλικτα εργαλεία για την καταγγελία περιστατικών κακοποίησης καθώς και να αυξήσουν τις διαθέσιμες θέσεις σε εγκαταστάσεις και δομές για άτομα που έχουν δεχτεί ενδοοικογενειακή βία.

“Βέβαια, θύματα ενδοοικογενειακής βίας δεν είναι μόνο γυναίκες” είπε η υφυπουργός Εργασίας, αρμόδια για τη δημογραφική πολιτική και την οικογένεια, Μαρία Συρεγγέλα. “Η βία μπορεί να έχει αποδέκτες άντρες, παιδιά, γιαγιάδες και παππούδες. Η βία δεν έχει ηλικία και συμβαίνει ανεξαρτήτως εισοδήματος, μόρφωσης, κουλτούρας και θρησκείας.”

Οι ψυχολόγοι και οι κοινωνιολόγοι της Γραμμής SOS 15900 ενθαρρύνουν τα θύματα να βγουν από την απομόνωση και να σπάσουν τη σιωπή τους. Οι επιστήμονες της Γραμμής παρέχουν άμεση βοήθεια σε περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 μέρες τον χρόνο, τηρώντας τους κανόνες της εχεμύθειας και όπως επισημαίνουν “πρέπει όλοι να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και σε επιφυλακή για να αντιλαμβανόμαστε έγκαιρα τις ενδείξεις βίας στα πρόσωπα του περιβάλλοντος μας.”

Για περιστατικά ή ψυχολογική υποστήριξη απευθυνθείτε στη Γραμμή SOS 15900 ή στα κατά τόπους συμβουλευτικά κέντρα. Πληροφορίες για τους τρόπους επικοινωνίας με τα συμβουλευτικά κέντρα που υπάρχουν σε όλη τη χώρα μπορείτε να βρείτε στις ιστοσελίδες www.isotita.gr και και www.womensos.gr.