Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: 232 σελίδες για τον οραματιστή Δημήτρη Εϊπίδη

Η προσωπικότητα και το όραμα του Δημήτρη Εϊπίδη, καθώς και η επίδρασή του στο παγκόσμιο κινηματογραφικό τοπίο διατρέχουν τις 232 σελίδες της δίγλωσσης ειδικής έκδοσης, με την οποία το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τιμά τον άνθρωπο που ίδρυσε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, που διηύθυνε τον οργανισμό και μας έμαθε να βλέπουμε το σινεμά με άλλα μάτια.

Δημιουργικός, βαθιά καλλιεργημένος και ένας ανήσυχος ταξιδευτής που επιθυμούσε διαρκώς ν’ ανακαλύπτει καινούργιες εικόνες και νέους δημιουργούς ο Δημήτρης Εϊπίδης ίδρυσε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ, συνδέθηκε στενά με τα φεστιβάλ του Τορόντο και του Ρέικιαβικ και στην Ελλάδα ταυτίστηκε με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κατά την κρισιμότερη καμπή της ιστορίας του, αυτή της διεθνοποίησής του.

Ως ιδρυτής των “Νέων Οριζόντων” μας σύστησε σπουδαίους κινηματογραφιστές -Αμπάς Κιαροστάμι, Ατόμ Εγκογιάν, Μίκαελ Χάνεκε, Φρανσουά Οζόν κα- και ίδρυσε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης προσεγγίζοντας το ως ένα καθαρό, ανθρωποκεντρικό κινηματογραφικό είδος που μας δείχνει τον κόσμο αλλιώς.

Πρωτοπόρος και επιδραστικός, ουσιαστικός διαμορφωτής της σύγχρονης μορφής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με θαρραλέες επιλογές και, σύμφωνα με τον Τζιμ Τζάρμους, “ο νονός του καλού κινηματογράφου” ο Εϊπίδης και οι “Ορίζοντες” του μας άνοιξαν τα μυαλά.

“Ο Δημήτρης Εϊπίδης μάς δίδαξε πώς να βλέπουμε ντοκιμαντέρ, μάς έδειξε πώς να ανακαλύπτουμε δημιουργούς. Ο κινηματογράφος ήταν η ζωή του” έγραψε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στον αποχαιρετισμό του προς τον οραματιστή που έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2021.

“Όμως μέσα από τον χώρο του μύθου, εκείνος ανίχνευε τα δύσκολα θέματα, τις ανθρωποκεντρικές ιστορίες που γεννά η πραγματικότητα. Αυτό το σινεμά υπηρέτησε σε όλο τον κόσμο, στη Θεσσαλονίκη, στο Μόντρεαλ, στο Τορόντο, στο Ρέικιαβικ” αναφέρει η ανακοίνωση.

Το 1971 ίδρυσε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ, το οποίο διηύθυνε επί 14 χρόνια. Από το 1988 μέχρι και πρόσφατα ήταν στέλεχος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο ως υπεύθυνος διεθνούς προγράμματος. Διετέλεσε διευθυντής προγράμματος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ισλανδίας στο Ρέικιαβικ από το 2005 έως το 2010. Το 1993, ο Ιρανός Υπουργός Πολιτισμού του απένειμε τιμητικό βραβείο σε αναγνώριση της συμβολής του στην προώθηση του ιρανικού κινηματογράφου διεθνώς.

“Θα τον θυμόμαστε πάντα μπροστά στην οθόνη, να παρακολουθεί μια ταινία και να μας εξηγεί με πάθος τί είναι αυτό που την κάνει ιδανική για ένα φεστιβάλ, ιδανική για την ψυχή μας” καταλήγει η ανακοίνωση του Φεστιβάλ για την απώλεια του Δημήτρη Εϊπίδη, ενός εργατικού, συνεπούς δασκάλου της τέχνης του σινεμά.

Γνωστές προσωπικότητες του παγκόσμιου σινεμά, συνεργάτες, φίλοι και άνθρωποι του Φεστιβάλ επιχειρούν να σκιαγραφήσουν την προσωπικότητα του Δημήτρη Εϊπίδη. Καθόλου εύκολο εγχείρημα για έναν άνθρωπο που βρισκόταν διαρκώς μπροστά από την εποχή του και διαισθανόταν τις αλλαγές στα κινηματογραφικά ρεύματα πριν ακόμα συμβούν.

Η έκδοση καταγράφει τους σταθμούς της ζωής και της καριέρας του σε πέντε ηπείρους, από τη δεκαετία του ’60 έως τις μέρες μας και παρουσιάζει ανεκτίμητο οπτικό υλικό από το προσωπικό αρχείο του Δημήτρη Εϊπίδη, φωτίζοντας διαφορετικές περιοχές της ζωής, του έργου και της ιδιοσυγκρασίας του.

Στις 232 σελίδες της συλλεκτικής έκδοσης περιλαμβάνονται πρωτότυπα κείμενα γραμμένα από σημαντικούς σκηνοθέτες με τους οποίους σχετίστηκε –και σε πολλές περιπτώσεις έκανε ευρύτερα γνωστούς–, από μεγάλες προσωπικότητες του φεστιβαλικού χώρου παγκοσμίως, καθώς και από συνεργάτες που μαθήτευσαν στο πλάι του και ανακάλυψαν, χάρη στο ιδιαίτερο βλέμμα του ένα νέο είδος σινεμά.

Για τον Δημήτρη Εϊπίδη γράφουν άνθρωποι από όλα τα δημιουργικά πεδία του σύγχρονου κινηματογράφου: η εμβληματική μορφή της καλλιτεχνικής σκηνής της Νέας Υόρκης Σάρα Ντράιβερ, ο πολυβραβευμένος ιρανός σκηνοθέτης Τζαφάρ Παναχί, ο πατριάρχης του ιρανικού σινεμά Μοσέν Μαχμαλμπάφ, ο σπουδαίος ούγγρος δημιουργός Μπέλα Ταρ, ο τολμηρός αυστριακός δημιουργός Ούλριχ Ζάιντλ, και η καλλιτέχνις, ακαδημαϊκός και ανθρωπολόγος Τόμπι Λι μιλούν για την επαφή τους με τον άνθρωπο που άλλαξε με τον τρόπο του το τοπίο του art-house κινηματογράφου.

Ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, Αλμπέρτο Μπαρμπέρα, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο Πιρς Χάντλινγκ, ο συν-ιδρυτής (μαζί με τον Εϊπίδη) του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ με έμφαση στο νέο κινηματογράφο Κλωντ Σαμπερλάν, η Άλι Ντερκς, ιδρύτρια και πρώην διευθύντρια του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Άμστερνταμ (IDFA) και η διευθύντρια του Cinéma du Réel Αντρέα Πικάρ θυμούνται, τη συνεισφορά του στο παγκόσμιο σινεμά, δίνοντάς μας και μία αίσθηση της εποχής που άνθισαν τα παγκόσμια φεστιβάλ.

Επιπλέον ο Ηλίας Κανέλλης, δημοσιογράφος και ιδρυτής της επιθεώρησης The Book Journal, ο ζωγράφος Τάσος Μαντζαβίνος, η δημοσιογράφος Μαρία Κατσουνάκη, ο επικεφαλής προγράμματος του Φεστιβάλ, Γιώργος Κρασσακόπουλος, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ορέστης Ανδρεαδάκης και η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό γράφουν για την αγάπη του Δημήτρη Εϊπίδη για κάθε μορφή τέχνης, τη στήριξη που παρείχε στους Έλληνες δημιουργούς και θυμούνται περιστατικά από την πορεία τους μαζί του.

Τη βιογραφία του Δημήτρη Εϊπίδη υπογράφει ο Γιάννης Παλαβός.

Υπενθυμίζοντας την αδυναμία του στην τέχνη το Φεστιβάλ ανέθεσε σε επτά έλληνες εικαστικούς -Λεωνίδας Γιαννακόπουλος, Ελένη Θεοφυλάκτου, Εμμανουήλ Μπιτσάκης, Βιβή Παπαδημητρίου, Στέφανος Ρόκος, Βασίλης Σελιμάς, Μανταλίνα Ψωμά- να φιλοτεχνήσουν πρωτότυπες προσωπογραφίες του Εϊπίδη. Στην ίδια έκδοση συμπεριλαμβάνεται ένα σχέδιο του Τάσου Μαντζαβίνου, καθώς και σπάνιες φωτογραφίες και υλικό από το προσωπικό αρχείο του Δημήτρη Εϊπίδη.

Η ειδική έκδοση κυκλοφορεί στο πλαίσιο του 23ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και είναι διαθέσιμη στο e-shop του Φεστιβάλ, ενώ θα διανεμηθεί και σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Ελλάδας, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Νεφέλη.

Η έκδοση αποτελεί μία μόνο από τις πρωτοβουλίες του Φεστιβάλ προς τιμήν του Δημήτρη Εϊπίδη, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή.

Αρχίζοντας από την 23η διοργάνωση, ο Χρυσός Αλέξανδρος του τμήματος Newcomers του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μετονομάζεται σε Χρυσός Αλέξανδρος Newcomers «Δημήτρης Εϊπίδης», ενώ το χρηματικό έπαθλο που συνοδεύει το βραβείο αυξάνεται σε 10.000 ευρώ.

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ειλικρινές και γεμάτο ρεαλισμό, συνεχίζεται μέχρι τις 4 Ιουλίου.

Και η υποψηφιότητα μας

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είναι το πρώτο στην Ευρώπη που εγκαινιάζει ένα νέο τμήμα αφιερωμένο στα podcast, διερευνώντας τις εκλεκτικές συγγένειες αυτού του νέου είδους με τον κινηματογράφο.

Το νέο τμήμα περιλαμβάνει: ένα Διαγωνιστικό τμήμα με 23 ελληνόφωνα και αγγλόφωνα podcast -ανάμεσα τους και το δικό μας ΜΠΡΑΗΤ ΣΑΗΝΤ-, ένα τμήμα Εκτός Συναγωνισμού με 13 ελληνόφωνα podcast, το τμήμα Special Podcasting με δύο ξεχωριστά podcast από τις ΗΠΑ και τη Δανία, καθώς και ειδικά podcast του Φεστιβάλ αποκλειστικά για την 23η διοργάνωση.

Περισσότερα εδώ.