Οι εννιά επικοί νόμοι των παραμυθιών

Newsroom Radcast

Ήταν 1908 όταν ο δανός λαογράφος Άξελ Όλρικ (Axel Olrik) κατέληξε στην επισήμανση κάποιων αφηγηματικών αρχών για το παραμύθι.

Ο Νικόλας Πολίτης, Έλληνας λαογράφος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόδρομος της επιστήμης της λαογραφίας στην Ελλάδα είχε ήδη δημοσιεύσει από τον Ιανουάριο του 1880 ένα άρθρο σε τρεις συνέχειες στο περιοδικό Εστία με τον τίτλο “Δημώδη παραμύθια” και την ένδειξη “Εν Μονάχω 1879”.

Αφορμή της συγγραφής η έκδοση δύο συλλογών παραμυθιών της Ελλάδας που έγιναν από ξένους λόγιους, τους Γιόχαν Γκέοργκ φον Χαν, προξενικός εκπρόσωπος της Αυστρίας στα Γιάννενα και μετά στη Σύρο, και τον Δανό ελληνιστή Ζαν Πίο.

Ο Νικόλαος Γ. Πολίτης ως πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών (1907). Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας.

Ως είδος το παραμύθι ακολουθεί τρεις γενικές αρχές, προκειμένου να αναφερθεί στον χρόνο, στον τόπο και στα πρόσωπα, που αφορούν το περιεχόμενό του.

Συγκεκριμένα στο παραμύθι ο χρόνος είναι αόριστος, όπως αόριστος είναι και ο τόπος της δράσης. Η δράση εκτυλίσσεται σχεδόν εξολοκλήρου μέσα από την ανωνυμία των προσώπων.

ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΟΝΤΟΡΕΒΙΘΟΥΛΗΣ Εξώφυλλο φυλλαδίου με παραμύθια από τη συλλογή του Νικολάου Γ. Πολίτη, το οποίο περιέχει μία από τις πρώτες μεταφράσεις του γνωστού Κοντορεβιθούλη στην Ελλάδα.

Οι εννιά επικοί νόμοι της αφήγησης των παραμυθιών του Όλρικ είναι οι παρακάτω.

1. Ένα παραμύθι δεν ξεκινά με το σπουδαιότερο σημείο της δράσης και δεν τελειώνει απότομα. Προηγείται μια ήρεμη εισαγωγή, ενώ η ιστορία συνεχίζεται και μετά την κορύφωση, για να κλείσει τον κύκλο σε ένα σημείο ηρεμίας και σταθερότητας.

2. Οι επαναλήψεις είναι συχνές, όχι μόνο για να δώσουν ένταση στην πλοκή, αλλά και για να προσδώσουν όγκο στην ιστορία.

3. Την ίδια στιγμή, παρόντα στο ίδιο επεισόδιο βρίσκονται συνήθως μόνο δύο πρόσωπα.

4. Οι αντίθετοι χαρακτήρες βρίσκονται αντιμέτωποι.

5. Αν εμφανίζονται στον ίδιο ρόλο δύο πρόσωπα, πρόκειται για μικρούς και αδύνατους. Συχνά είναι δίδυμοι και όταν δυναμώσουν γίνονται συχνά ανταγωνιστές.

6. Ο χειρότερος ή πλέον αδύναμος μιας ομάδας αποδεικνύεται στο τέλος ο καλύτερος.

Axel Olrik O δανός λαογράφος Άξελ Όλρικ (Axel Olrik).

7. Οι χαρακτηρισμοί είναι απλοί: αναφέρονται μόνο οι ιδιότητες που έχουν άμεση σχέση με την υπόθεση. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη για τη ζωή των προσώπων εκτός πλοκής,

8. Η πλοκή είναι απλή και λέγεται μία ιστορία τη φορά. Όταν εκτυλίσσονται παράλληλα δύο ή περισσότερα επεισόδια, τότε πρόκειται για λόγιο προϊόν.

9. Όλα θίγονται με τον απλούστερο δυνατό τρόπο. Παρόμοια αντικείμενα περιγράφονται όσο γίνεται πιο όμοια. H ποικιλομορφία δεν επιχειρείται καν.