Από τις ταινίες και τα σίριαλ στα βιβλία και τα podcasts η λατρεία του αίματος συνεχίζει να πουλάει. Αυτή είναι η ιστορία του ηχητικού ντοκιμαντέρ σε συνέχειες Serial, ενός podcast που τα ξεκίνησε όλα.
“Κάτι στον ψυχισμό μας έχει ανάγκη να λέει και να ακούει ιστορίες για τέρατα που μας κυνηγούν” έγραφε στο περιοδικό Real Crime ο δημοσιογράφος Τζέιμς Χορ χρόνια πριν. Δεν έλεγε κάτι ρηξικέλευθο, απλά επιβεβαίωνε όσα έχουν πει πριν από αυτόν αυτοί που δεν φοβήθηκαν το ανθρώπινο μυαλό. Μυαλά όπως οι Λακάν και Φρόιντ -ο πρώτος πάντα υπενθύμιζε ότι κάθε απαγόρευση παράγει και την ανυπακοή της, ο δεύτερος ήταν πολύ συμβιβασμένος με τις ορμές του ανθρώπου και τις αναγνώριζε ως δυνάμεις.
Όπως οι συνήθειες μας ως καταναλωτές αποδεικνύουν βρίσκουμε γοητεία στο να καταναλώνουμε απαγορευμένες ιστορίες, να διαβάζουμε για ανομολόγητα εγκλήματα, να γινόμαστε ντετέκτιβ στη θέση των ντετέκτιβ με ηδονοβλεπτικές διαθέσεις. Οι ταινίες μυστηρίου, τα θρίλερ, τα αστυνομικά μυθιστορήματα, τα ντοκιμαντέρ των ΗΒΟ & Netflix που φέρνουν στο φως υποθέσεις που ακόμη στοιχειώνουν τα χρονικά του εγκλήματος είναι είδη ιδιαίτερα δημοφιλή, σχεδόν όσο δημοφιλές αποδείχθηκε το podcast Serial που είναι ένα φαινόμενο από μόνο του.
Το Serial είναι ένα podcast ερευνητικής δημοσιογραφίας που δημιούργησε η Sarah Koenig. Σε αυτό η δημοσιογράφος ξετυλίγει μια ιστορία τη φορά, σε κεφάλαια αφηγήσεων δημιουργώντας έναν ιστό απόκαλύψεων και πραγματικού μυστηρίου.
Αν και η μυθοπλασία γύρω από το αληθινό έγκλημα είναι αμφιλεγόμενη, το podcast Serial που σήμερα μετράει τέσσερις διαφορετικούς κύκλους επεισοδίων είναι ένα προϊόν που όρισε την ίδια την δημοφιλία του είδους των podcasts εν γένει.
Η σειρά Serial δημιουργήθηκε από τις Koenig και Julie Snyder.
Στην πρώτη του σεζόν το Serial διερεύνησε τη δολοφονία της Χάι Μιν Λι, της 18χρονης μαθήτριας από το Μέριλαντ της Βαλτιμόρης που εξαφανίστηκε το 1999.
Η επιτυχία του podcast που κατάφερε να ακουστεί περισσότερες από πέντε εκατομμύρια φορές κάνοντας ρεκόρ σε downloads οδήγησε σε ακόμη δύο σεζόν κατά τη διάρκεια των οποίων η παραγωγός μας αφηγείται μια διαφορετική ιστορία σε επεισόδια γεμάτα από cliffhangers και αγωνίες, επεισόδια με αποκαλύψεις που συχνά έρχονται στο φως πρώτη φορά.
Το podcast ηταν νούμερο ένα στο iTunes ακόμη και πριν κάνει πρεμιέρα, ακόμη και μόνο με ένα τρέιλερ που έλεγε όσα θα ακολουθούσαν.
Τα συστατικά επιτυχία του Serial; Όπως έχει πει η Koenig, είναι τα βασικά. “Έχει να κάνει με αγάπη και θάνατο και δικαιοσύνη και αλήθεια. Όλα αυτά τα μεγάλα, σπουδαία πράγματα.”
“Η ιδέα μας δεν είναι πρωτότυπη. Ίσως σε μορφή podcast να είναι, και προσπαθώντας να το κάνω ως ηχητικό ντοκιμαντέρ σε συνέχειες να αλλάζει το ίδιο το μέσο γιατί αλλά η δύσκολη προσπάθεια μας να το αποδώσουμε σε συνέχειες έχει συμβεί αιώνες πριν, είναι τόσο παλιά όσο ο Ντίκενς” έχει πει.
Το πρώτο επεισόδιο του Serial βγήκε στον αέρα στις 3 Οκτωβρίου 2014 μετά από δουλειά μηνών. Τα επεισόδια ήταν εβδομαδιαία.
“Θέλουμε να σας δώσουμε την ίδια εμπειρία που έχετε όταν παρακολουθείτε μια υπέροχη σειρά από τα HBO ή Netflix, να απολαύσετε την αφήγηση, να αγαπήσετε ή να εξοργιστείτε με τους χαρακτήρες, να αγωνιάτε και να μένετε έκπληκτοι αλλά όλα αυτά ενώ οδηγείτε” είχε πει ο συμπαραγωγός του podcast και ένας από τους πιο επιτυχημένους και έγκριτους ραδιοφωνικούς παραγωγούς των ΗΠΑ, Ίρα Γκλας.
Ο πρώτος κύκλος του Serial πέρασε στην ιστορία ως ένα εξαιρετικό δείγμα των δυνατοτήτων ενός μέσου που μόλις ξεκινούσε να κερδίζει (ξανά) δημοφιλία. Άλλωστε τα podcasts δεν είναι κάτι καινούργιο, απλά τώρα βρίσκουν τη δυναμική και τον χαρακτήρα τους.
Listening to serial season 1 podcast. The conversations are amazing! Is Adnan innocent or guilty?? #forensics #rangerpride pic.twitter.com/dWNn6T3KFR
— Christina Buckner (@cbuckner1225) September 26, 2018
Το Serial κέρδισε κοινό και κριτικούς, ήταν πρώτο στα charts του iTunes για πάνω από τρεις μήνες και έχει το ρεκόρ του podcast που έφτασε τα 5 εκατομμύρια downloads πιο γρήγορα από οποιοδήποτε άλλο, πριν και μετά από αυτό.
Aπό τον Ιούλιο του 2020 ανήκει στους The New York Times.
View this post on Instagram
Τα επικριτικά σχόλια δεν έλειψαν με πολλούς αρθρογράφους να μιλάνε για ηδονοβλεψία εις βάρος νεκρών και πολλοί αναρωτήθηκαν πόσο ηθική είναι η επιλογή να χρησιμοποιήσεις έναν φόνο ως ψυχαγωγία. Άλλοι έκαναν λόγο για μονομερή καταγραφή της υπόθεσης που αφορά δύο έγχρωμους έφηβους από μια δημοσιογράφο λευκή που δεν καταλαβαίνει τις δυναμικές των κοινοτήτων στο Μέριλαντ.
Για το The Atlantic ωστόσο, “το Serial είναι ένα εξουθενωτικά δουλεμένο υπόδειγμα ερευνητικής δημοσιογραφίας που δεν συναντάται πουθενά εκεί έξω”.
Το Serial κέρδισε ένα βραβείο Peabody τον Απρίλιο του 2015 για την καινοτόμο αφήγησή του μιας ιστορίας σε συνέχειες ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2018, τα επεισόδια των δύο πρώτων κύκλων του podcast έχουν καταναλωθεί περισσότερες από 340 εκατομμύρια φορές καταρίπτοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Ναι, υπάρχει κάτι το δελεαστικό στο να αψηφάμε τον κανόνα και να κοιτάμε μέσα από την κλειδαρότρυπα. Να ακούμε τις ιστορίες που μας ανατριχιάζουν, όχι να τις ζούμε και αυτό το συνήθειο μπορεί να το καθιέρωσε το Serial όμως εμείς, το κοινό θέλουμε να μαθαίνουμε για ειδεχθή εγκλήματα και τους δράστες τους από την εποχή του Τζακ του Αντεροβγάλτη μέχρι το σήμερα.
Είναι ο τρόπος μας να φτάνουμε στην άβυσσο χωρίς να πέσουμε μέσα.