Γίνε νερό: η σοφία του Μπρους Λι ξεχειλίζει αιώνια

Στα πρότυπα του “The Last Dance” το ντοκιμαντέρ του ESPN, “Be Water”, αφορά την πολυτάραχη ζωή του θρύλου των πολεμικών τεχνών, Μπρους Λι, και έχει αποθεωθεί από κριτικούς ως ένα ντοκιμαντέρ που πρέπει να δεις για τον Μπρους Λι που συνεχίζει, μισό αιώνα και κάτι μετά το θάνατο του να εμπνέει.

Ένας από τους πιο θρυλικούς αστέρες των πολεμικών τεχνών που γνώρισε ποτέ η οθόνη και κορυφαίος δάσκαλος πολεμικών τεχνών του 20ού αιώνα ο Λι είναι το θέμα του ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Bao Nguyen που ήδη από τον τίτλο του δείχνει την πρόθεση του να αναδείξει τη σοφία του Μπρους Λι. Του ανθρώπου που κάποτε είχε πει αυτό

Γίνε νερό, φίλε μου. Άδειασε το μυαλό σου. Γίνε άμορφος. Σαν το νερό. Αν βάλεις νερό σε ένα ποτήρι, το νερό γίνεται το ποτήρι. Αν το βάλεις σε μπουκάλι, γίνεται το μπουκάλι. Όταν το βάλεις σε μια τσαγιέρα, γίνεται η τσαγιέρα. Τώρα, το νερό μπορεί να ρέει ή να συγκρούεται. Γίνε νερό, φίλε μου.

Από τα παιδικά χρόνια του στους καιρούς που ήταν ο μεγαλύτερος star της κινηματογραφικής παραγωγής στο Χονγκ Κονγκ ή την επέλαση του στην εχθρική προς τους Ασιάτες αγορά της Δύσης -ο Λι μετακόμισε στις ΗΠΑ το 1959 καθιερώθηκε ακόμη και στο Χόλιγουντ- ο Λι έζησε μια ζωή ως διαμαρτυρία.

Αντιμέτωπος με τον ρατσισμό που άντεξε και προσπάθησε να νικήσει ο Λι πέθανε αιφνίδια σε ηλικία 32 ετών το 1973. “Αναμφίβολα το ταλέντο και το χάρισμα του Λι θα έπρεπε να του είχαν κερδίσει πρωταγωνιστικούς ρόλους στο Χόλιγουντ, ωστόσο η βιομηχανία του θεάματος περιθωριοποιούσε τους ανθρώπους διαφορετικού χρώματος” σχολίασε ένας κριτικός χρόνια μετά τον θάνατο του Λι που όταν κάποτε τον ρώτησαν αν προσδιορίζεται ως Αμερικανός ή Ασιάτης απάντησε:

Θα μου επιτρέψετε να προσδιορίζομαι ως άνθρωπος.

Το ντοκιμαντέρ “Be Water” είναι πλούσιο σε αρχειακό υλικό αλλά και συνεντέυξεις από τον κύκλο του Λι εστιάζοντας όχι μόνο στις επιδόσεις του αλλά κυρίως στη φιλοσοφία και την σχεδόν ποιητική ομορφιά της τέχνης του.

Ο “πρώτος σούπερ ήρωας που δεν φορούσε κοστούμι”, όπως τον χαρακτήρισε ο ιδρυτής των Marvel Comics, Σταν Λι, ο Μπρους Λι ξεκίνησε ως γιος ενός σταρ της Καντονεζικής όπερας και γεννήθηκε στις 27/11/1940 στην Chinatown του Σαν Φραντσίσκο, όταν ο πατέρας του περιόδευε εκτός έδρας. Ο Μπρους Λι γεννήθηκε την ώρα και το χρόνο του Δράκου βάσει του κινεζικού ωροσκοπίου. Ήταν νομοτελειακά γεννημένος να είναι δυνατός και καλότυχος. Το ένα από τα δύο όντως συνέβη.

Στο ντοκιμαντέρ μαθαίνουμε ότι ο Λι είχε ήδη συμμετοχή σε 20 κινηματογραφικές ταινίες λόγω του πατέρα του πριν καν ενηλικιωθεί και έμαθε δίπλα από τον πατέρα του πώς να κινείται ως Δράκος -αυτός ήταν ο τρόπος του πατέρα του να τον περιορίσει από τους τσακωμούς στους δρόμους με συμμορίες. Το όνομα της πολεμικής τέχνης που υιοθέτησε ο Μπρους Λι, το Wing Chun σημαίνει “αιώνια άνοιξη” και αυτή την έμαυε δίπλα από τον δάσκαλο του, τον Yip Man.

Απομονωμένος από τους συναθλητές του που δεν ήθελαν να προπονηθούν μαζί του γιατί η μητέρα του, Grace, απόγονος μιας ισχυρής δυναστείας του Χονγκ Κονγκ, δεν ήταν “καθαρή” Ασιάτισσα αλλά είχε καταγωγή και από την Ευρώπη ο Μπρους Λι δεν προδόθηκε από τον δάσκαλο του που τον προπονούσε μόνο του. Ήταν ήδη 17 και έδειχνε ότι η πολεμική τέχνη του άνηκε. Ένα χρόνο πριν  η συνάντηση του με έναν μοναχό του έδειξε τη δύναμη της πυγμαχίας και στα 18 του πλέον ο Μπρους Λι είχε κερδίσει την πρώτη θέση στο σχολικό πρωτάθλημα πυγμαχίας του Χονγκ Κονγκ αλλά και τα πρωτεία σε διαγωνισμό χορού.

Η ζωή του βέβαια ήταν όσο μυθιστορηματικές ήταν και οι ταινίες του. Ο σκληραγωγημένος Λι μπλέκει την άνοιξη του 1959 σε τσακωμό με τον γιο ενός ηγέτη της κινέζικης μαφίας, της περιώνυμης Τριάδας και για να ζήσει έπρεπε να φύγει από την πόλη.

Ο πατέρας του τον έστειλε τον έστειλε σε συγγενείς στο Σαν Φρανσίσκο, εκείνος μετακόμισε στο Σιάτλ, αποφοίτησε, έπιασε δουλειά ως σερβιτόρος και βέβαια εγκαινίασε και τη δική του σχολή πολεμικών τεχνών. Σε αυτή οι μαθητές έμαθαν ότι το παραδοσιακό Kung Fu αλλά το Kung Fu όπως το όρισε ο ίδιος ο Λι. Το Jun Fan Gung Fu έδινε προτεραιότητα πρώτα στην πειθαρχία, μετά στη φυσική άσκηση.

Η πορεία του ήταν καταιγιστική. Σπουδάζει υποκριτική, στους γονείς του λέει ότι πήρε πτυχίο φιλοσοφίας, εμφανίζεται σε αθλητικές εκδηλώσεις, γίνεται όνομα στις πολεμικές τέχνες, εξοργίζει τους Κινέζους γιατί δείχνει σε δυτικούς την τέχνη τους, ο Λι ισορροπεί επικίνδυνα ανάμεσα στις δύο ηπείρους και πολιτισμούς και καταφέρνει όσα αδιανόητα ακολούθησαν.

🐉🐉🐉 pic.twitter.com/5gJzmofXRF

— Bruce Lee (@brucelee) July 20, 2021

Από την τηλεόραση που τον καθιέρωσε στις ταινίες που πρωταγωνίστησε ή την εταιρεία παραγωγής που έστησε ο Μπρους Λι ήξερε κυρίως πώς να φιλοσοφεί την ύπαρξη του. Βέβαια ο συστημικός ρατσισμός δύσκολα αντιμετωπίζεται.

Πρόσφατα ο Κουέντιν Ταραντίνο θέλησε να τον κακοποιήσει απαθανατίζοντας τον ως έναν οξύθυμο τύπο που ήθελε μόνο να τσακώνεται στο  Once Upon a time in Hollywood, μια εικόνα του Μπρους Λι που απέρριψε η κόρη του και όλοι όσοι τον γνώριζαν. “Η εικόνα που παρουσίασε ήταν τσαπατσούλικη, κατά κάποιον τρόπο ρατσιστική και αναληθής. Ο Μπρους δεν συμπεριφερόταν σαν ηλίθιος. Οι πραγματικά δυνατοί τύποι δεν το κάνουν αυτό” λέει ένας φίλος και συμπολεμιστής του.

Ο Λι έφυγε από τη ζωή στις 20 Ιουλίου του 1973 έχοντας κατακτήσει όσα ήθελε και ίσως περισσότερα. Ο θάνατος του από εγκεφαλικό οίδημα ήταν σοκαριστικός με τις θεωρίες συνωμοσίας να οργιάζουν για τον επίλογο στη ζωή αυτού του θνητού Δράκου.

Ακόμη και σήμερα τα σενάρια είναι πολλά. Τον Μπρους Λι τον σκότωσε η Τριάδα. Τον Μπρους Λι τον σκότωσαν όσοι δεν ήταν σύμφωνοι με την εμπορευματοποίηση των ασιατικών πολεμικών τεχνών. Τον Μπρους Λι τον σκότωσε μια συμπρωταγωνίστρια, ερωμένη του. Τον Μπρος Λι τον σκότωσε ένα ολέθριο κοκτέιλ αντιβίωσης και μυοχαλαρωτικού. Τον Μπρους Λι τον σκότωσαν.

Η Κίνα ακόμη και σήμερα δεν τον αναγνωρίζει ως επιδραστικό πολίτη ή ήρωα ωστόσο αν κάτι κατάφερε αυτός ο Δράκος είναι να αλλάξει τα στερεότυπα της δύσης για τους ασιάτες και να νικήσει το ρατσισμό και τη φτήνια στα σημεία.

Η σειρά των podcast που επιμελείται η κόρη του έχει ένα και μόνο σκοπό. Να κρατήσει το πνεύμα του Δράκου ζωντανό -όπως είναι και ο ίδιος.

Πάτα play!

Μαθήματα ζωής από ένα Δράκο

“Διαλέξτε το θετικό. Έχετε επιλογή. Είστε ο αφέντης της συμπεριφοράς σας. Διαλέξτε το εποικοδομητικό. Η αισιοδοξία είναι η πίστη που οδηγεί στην επιτυχία”.

“Μην κοιτάτε επιτυχημένους ανθρώπους για να τους αντιγράψετε. Να έχετε πίστη στον εαυτό σας”.

“Να πάνε στο διάβολο οι περιστάσεις. Δημιουργήστε ευκαιρίες”.

“Οι γνώσεις θα σου δώσουν δύναμη. Η προσωπικότητα, σεβασμό”.

🐉 Know thyself…

🎶 by @Mozezofficial off his upcoming album ‘Silk V.2’ pic.twitter.com/xnsHYSFWOr

— Bruce Lee (@brucelee) June 21, 2021

“Απλοποιείστε τα πράγματα. Απομακρύνετε τα επουσιώδη. Όταν ξοδεύεις πολλή ώρα στο να σκέφτεσαι κάτι, δεν το κάνεις ποτέ”.

“Μαθαίνεις κάποιον όταν μελετάς πώς συμπεριφέρεται στη συναναστροφή του με άλλον. Η αυτογνωσία αφορά τις σχέσεις, που είναι η διαδικασία να αξιολογήσεις τον εαυτό σου. Οι σχέσεις είναι ο καθρέφτης, στον οποίον μπορείς να ανακαλύψεις τον εαυτό σου”.

“Η επίδειξη είναι η ιδέα που έχει ένας ηλίθιος για τη δόξα”.

'To express oneself honestly – not lying to oneself…Now THAT, my friend, is very hard to do.' – Bruce Lee pic.twitter.com/ZQASSDBCFA

— Bruce Lee (@brucelee) May 28, 2021

“Δεν ήλθα στον κόσμο για να ανταποκριθώ στις προσδοκίες σου και δεν ήλθες στον κόσμο, για να ανταποκριθείς στις δικές μου. Αν αγαπάς τη ζωή, μη χάνεις χρόνο, καθώς ο χρόνος είναι συστατικό της ζωής”.

“Όσο περισσότερο εκτιμούμε τα πράγματα, τόσο λιγότερο εκτιμούμε τον εαυτό μας”.